bkaÈhdkq jd.aúoHd;aul N+;,h
bkaÈhdj 500la muK jk fjkia fjkia NdIdj,g f;da;ekakla fjhs" bka jeä .Kkla woo Ndú;hg .efkhs' fidkd,a l=,al¾ks fcdaYs Tjqkaf.a úúO;ajh iy ft;sydisl f.da,Sh ne£ï wkqf¾Lkh lrkakSh
bkaÈhdkq iudch” ixialD;sh” b;sydih” iy m%;sm;a;s wef.a NdIdj, úúO;ajh wLKavj yev .iajñka isákakSh’ b;ska” NdId lShla bkaÈhdj mqrd l;d lrñka mj;skafka o@ fï foaYh újO NdId 461la muK l;d lrk ksjykls’ fïjd w;ßka” NdId 447la ffoksl ixjdofha § il%Sh f,i y~ ke.=ug tlafjhs” bka 14la ksy~ fjñka isáhs’ tajd ;jÿrg;a lsisÿ ikaksfõok ld¾hhlg tla fkdfjhs’ fïjd w;ßka” NdId 121l l;dlrkakka 10000lg jeä.Kkla isáhs’ ;j;a 22 la” bka§h wdKavql%u jHjia:dfõ m%;smdok wkqj ks, jYfhka y÷kd .efkhs’ fïjd w;rg” weiEóia” fnx.d,s” fndafvda” fvd.aß” .=crd;s” yskaÈ” lkakvd” ldYaóß” fldkaldks” u,hd,ï” uksmQß” urd;s” fï;s,s” fkafmda,s” Wßhd” mkacdì” ixialD;” ikagd,s” iskaê” fou<” f;<sÕ=” iy W¾ÿ tlafjhs’ tajd —Wmf,aLk.; NdId˜ kñka ye¢kafjk w;r 2011 § meje;ajqKq iuia; bka§h ck ix.Kkh wkqj ishhg 96’72la bkaÈhdkqfjda ;u ud;D NdId^j& f,i ñka NdId tllaj;a Ndú;hg .ks;s’ bka§h ck.yKfhka nyq;rhla yskaÈ ^26’6]&” bkslaì;sj nx.a,d ^7’94]& iy urd;s ^6’84]&la iy f;<sÕ= ^6’68]&la Ndú; lr;s’ Wmf,aLk.; NdId w;=ßka” yskaÈ NdIdj cd;sl ks, NdIdj f,i y÷kd .efkhs( Wm mßmd,s; NdIdjla f,i” bx.%Sis ni cd;sl uÜgfï§;a ks, NdIdjla f,i Ndú; fjhs¦ ksoyig miq” bka§h m%dka; lsysmhla jd.aúoHd;aul jYfhka ks, NdIdj wkq.ukh lr;s” ;j;a m%dka; lsysmhl nyq;r ck;dj tys ks, ikaksfõok fuj,u f,i Ndú; lrkqfha bx.%Sis NdIdjhs’ tkhska” talNdIs; rgj,a .Kkdjlau bkaÈhdj fuka fkdj” tla ;ks rdcH NdIdjla Ndú; lrhs ^Wod( cmdkfha cemkSia ni” m%xYfha m%xY ni iy fï wldrhg wfkl=;a NdId&” taksid” tla ;ks —bka§h NdIdjla˜ ke;’
NdId mjq,a kHdh
NdId úiska N+ñfha ck;djg ,ndÿka úúO mqfrda.dókaf.a w;aika ordf.k isáhs’ tneúka” ck;dj jdf.a” NdIdj,g tajdfha iÕjdf.k miqfjk mdrïmßl iudkd;au;d ,laIK —uq,afldg f.k˜ mjq,aj,g j¾.SlrKh lrkq ,nhs’ bkaÈhdfõ m%Odk NdId mjq,a my; i|yka mßÈ j¾.SlrKh l< yelsh( bkaÿ-wd¾hhka – fuu mjq,g yskaÈ” mkacdì” fkafmda,s” urd;s” W!ßhd” nx.a,d” iy welafidñhd jeks NdId we;=<;a fõ” tfukau NS,s iy l;ldß jeks f.da;%sl NdId wh;a fõ’ fuu mjq,a m%dlD; yryd iïNdjH ixialD; yryd mej; f.k ths’ fï j¾;udkfha” fuu NdId mjq, l;d lrkakka jhUÈ. bkaÈhdfõ isg BidkÈ. bkaÈhdj olajd úyso W;=re bka§h ;eksìïj, Ôj;ajk whf;a NdId mjq,a wh;a fõ’ øúv NdId mjq,g wh;ajkafka ol=Kq bkaÈhdfõ m%Odk l;d lrk iy ,shk NdId y;rhs– fou<” u,hd,ï” lkakvd” iy f;<sÕ= NdIdh — tfukau ks,a.sß l÷lrfha fgdavd” iy uOHu bkaÈhdfõ f.dkaÈ jeks f.da;%sl NdId rdYshls’ odhsla mjq,g wreKdp,a m%foaYa” iy weiEufha iy wkaouka ¥m;a jeis wkaoufkaia NdId mjq,g wh;a vdhsla mjq, o” hk fï l=vd NdId mjq,a fol mrïmrd folla úiska Ôj;a lrjkq ,en ;sfí’
f.da,Sh ne£ï
wdl¾IŒh whqßka” fï bka§h NdId iuQyh” f,dalh wks;a me;af;ka tk NdId iu. fm!rd‚lhska yd ikaksfõokh lsÍu fkdmudju bgq lf<ah( ft;sydisl jYfhka” bkaÿ – wd¾h NdId hqfrdamfha NdId iu. iïnkaO lï olajhs” tajd ,;ska iy .%Sla NdIdj,ska meñfKhs’ tkhska” nx.a,d” yskaÈ” m¾ishka” bx.%Sis” c¾uka iy vÉ wdÈ ish,a, ÿßka isáh;a mer‚” wv fidfydhqre f.dvg jefÜ’ uqkavd fyda Tiafg%dtaishdála NdId idudkHfhka úhÜkdï iy ldïfndac NdId iu. m%fõ‚.; iïnkaO;djla ork w;r áfnÜ n¾uka NdId fkafmda,s” ñhkaud¾” N+;dka” iy Ök NdIdj,g NdIdj,g iïnkaO fõ’ ikagd,s” uqkavdß” fyda iy ;j;a álla fjk;a f.da;%sl NdId l;d lrk ck;dj uOHu bkaÈhdfõ ;j;a f.da;% iu. hï iïnkaO;djla we;’ fjkia NdId mjq,aj, l;dkdhlhska b;sydifha fjk;a wjêj, bkaÈhd Wm uydoaùmfha fmfoiaj,g iïm%dma; jQ nj mejfia¦ fYaIaG wkaoukSia NdIdj l;d l< mqfrda.dóka iuyrúg” wm%sldfõ isg ol=Kq iy .s‚fldkÈ. wdishdfõ fmfoiaj,g ixl%uKh jQ uq,au ixpdrlhskag wh;a jkakls’
,sÅ;h
bka§h NdIdj,g f,aLkh iu. ixlS¾K iïnkaOhla ;sfí’ yeu bkaÿ nilau ,sÅ; fkdfõ” iuyr tajd l:k NdId fõ” kuq;a tajdg fmdfydi;a l:k idïm%odhla Wreu ù ;sfí’ f,aLkfhys ixj¾Okh fjk;a ljr fyda wd.ñl fyda iudc l%shdldrlulg jvd jdkscHh fmd;a;eîu yd wdY%s; ù mej;s‚’ foajkd.Í fyda kd.Í” tys kj;u jHq;amkakh” yskaÈ” urd;s” fldkaldks” iy ixialD; ,sùu i|yd Ndú; lr ;sfí’ we;eï bka§h NdId Y=oaO ,shú,s jeä .Kkl ,sheù ;sfí – foajkd.Í” m¾ishka wrdì iskaê i|yd o¦ foajkd.Í” u,hd,ï” lkakvd” m¾fida we/ìla iy fldkaldks i|yd frdauka wlaIr o fhdod .efkhs’
Tjqkf.a úhm;a mqfrda.dóka .ek fkdi,ld yereKo” kkaúO bkaÿ NdIdhsl l;dkdhljre yqol,d fkdjQfjdah’ .;jQ iyY% j¾Ih mqrd” tajd iudc” wd¾Ól” iy wfkl=;a ldrKd i|yd iïñY% jQy’ l%shdj,sfha §” Tjqkf.a NdId m¾hka;fha msysá fiiq bkaÿ NdIdj,ska jgj jpk iy jdlH ne£u iu. jvd;a fmdfydi;a jQfjdah’ tjeks wjfYdaIKhla iy tlaj ne£ula úYd, .Kkla NdId Ndú;fha §” bkaÿNdù iïu; u.ska foaYfha jd.aúoHd;aul úúOdx.SlrKh u; msysgqjd Woa§ma; lr ;sfí’
