විශ්වාසනීය බැඳීම්
දෙදින (ඔක්තෝබර් 29 – 30) සවුදි අරාබියේ නිල සංචාරයේදී අග්රාමාත්ය නරේන්ද්ර මෝඩි, එරට රජ සල්මාන් බින් අබ්දුලාසීස් අල් සෞඩ් සහ ඔටුන්න හිමි කුමරු මොහොමඩ් බින් සල්මාන් බින් අබ්දුලාසීස් අල් සෞඩ් සමඟ ද්වීපාර්ශ්වික සහයෝගීතාව සහ ආයෝජන අවස්ථා පිළිබඳ සාකච්ඡා පැවැත්වීය.
දශක ගණනාවකට පෙර, මැද පෙරදිග සමඟ සබඳතා ශක්තිමත් කිරීම සඳහා අඩිතාලමක් දමා තිබුණි. පසුගිය වසර කිහිපය තුළ, ඉන්දියාව සෞදි අරාබිය (කේඑස්ඒ), ඉරානය, බහරේනය, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්යය(යූඒඊ) වැනි රටවල් සමඟ උපායමාර්ගික හා රාජ්ය තාන්ත්රික සබඳතා තවදුරටත් වර්ධනය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් එකම රාමුවක් මත සාර්ථකව ගොඩනඟා ගෙන තිබේ.
ඉන්දීය අග්රාමාත්යවරයා මෙම ජාතීන් වෙත ගිය සෑම අවස්ථාවකම පාහේ ඔහුට ඉහළම සිවිල් සම්මාන පිරිනමා ඇත. අගමැති මෝඩි 2016 අප්රේල් මාසයේදී සිය අවසන් සංචාරය අතරතුර, වත්මන් රජු වන සල්මාන් බින් අබ්දුලාසීස් අල් සෞඩ් විසින් කේඑස්ඒ හි ඉහළම සිවිල් ගෞරවය වන කිං අබ්දුලාසීස් සාෂ් සම්මානය ප්රදානය කරන ලදී. රාජකීය මළුවෙහි පැවති මෙම උත්සවය දෙරට අතර රාජ්ය තාන්ත්රික සබඳතා සඳහා වූ ධනාත්මක දිශාවට නිදසුනකි. 2014 සිට අගමැති නරේන්ද්ර මෝඩි බටහිර ආසියානු රටවල් අටක සංචාරය කර ඇති අතර එමඟින් ඉන්දියාවේ සෘජුවම සිදුකරන විදේශ ආයෝජන සමානුපාතිකව ඉහළ ගොස් ඇති බව සටහන් කිරීම වැදගත්ය. මෙය 2010 දී ඉන්දියාව සහ සෞදි අරාබිය අතර අත්සන් කරන ලද ‘රියාද් ප්රකාශනයේ’ අර්ථ දක්වා ඇති මාවතේ නිශ්චිත ඉදිරි ගමනකි. අගමැති මෝඩි සිය මෑත සංචාරයේදී තෙවැනි අනාගත ආයෝජන මුලපිරීම හෝ ‘ඩාවෝස් ඔෆ් ඩෙසර්ට්’ සමුළුව අමතමින් 21 වන සියවස සඳහා සිය ආර්ථිකය විවිධාංගීකරණය කිරීම සඳහා තාක්ෂණය හා ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමට උත්සාහ කරන්නේ කේඑස්ඒ ලෙස ඇමතීය. 2019 පෙබරවාරියේ සල්මාන් රජුගේ ඉන්දියානු සංචාරයේදී සෞදි අරාබිය විසින් ඉන්දියානු යටිතල පහසුකම්, බලශක්ති සහ පතල් කැණීම් සඳහා ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 100 ක් දක්වා ආයෝජනය කිරීමට අදහස් කරන ලදී. ඉන්දියානු සමාගම් තොරතුරු තාක්ෂණ, ඖෂධ සහ සෞඛ්ය සේවා අංශවලට අමතරව සෞදි අරාබියේ තෙල් අංශයේ සහභාගීත්වය පිළිබඳව ගවේෂණය කරමින් සිටී. ආරක්ෂක අංශයේ මිලිටරි අත්පත් කර ගැනීම, නිෂ්පාදන පර්යේෂණ හා සංවර්ධන හා තාක්ෂණික ක්ෂේත්රවල සහයෝගීතාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහා අවබෝධතා ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලදී. අනාගත ආයෝජන ආරම්භක සමුළුවට සමගාමීව ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 15 ක් වටිනා බී 2 බී ගිවිසුම් අත්සන් කර ඇති බව ද වාර්තා විය. රුපේ කාඩ්පත් ගෙවීම් පිළිබඳ අවබෝධතා ගිවිසුමෙන් මිලියන 2.6 ක ශක්තිමත් ඉන්දීය ඩයස්පෝරාව සහ හජ් වන්දනාකරුවන්ට ප්රතිලාභ සැලසේ. අගමැති මෝඩි සහ මොහොමඩ් බින් සල්මාන් විසින් මෙහෙයවනු ලබන උපායමාර්ගික හවුල්කාරිත්ව කවුන්සිලයක් පිහිටුවා ඇති අතර එමඟින් එකඟ වූ සහ අනාගත ව්යාපෘති නිසි කලට ක්රියාත්මක කිරීම සහ බාධක ඉවත් කිරීම සහතික කෙරේ.
අරාබි යෝධයාගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බලන කල, ඉන්දීය අග්රාමාත්යවරයාගේ සංචාරය ද අතිශයින්ම වැදගත් වන්නේ කේඑස්ඒ විසින් විශාල වශයෙන් විවිධාංගීකරණය කිරීමේ මෙහෙයුමක් සඳහා පෙළඹී ඇති හෙයින් එහි විශාල වශයෙන් තෙල් පදනම් කරගත් ආර්ථිකය නිෂ්පාදන, තාක්ෂණය සහ සංචාරක යන අංශ කරා ව්යාප්ත කිරීම අරමුණු කර ගෙන ය. එෆ්ඩීඅයි (විදේශ සෘජු ආයෝජන), සංචාරක හා විනෝදාස්වාදය සඳහා වන සීමාවන් ලිහිල් කරන වඩාත් මෑත ප්රතිසංස්කරණ සෞදි ඔටුන්න හිමි කුමරු මොහොමඩ් බින් සල්මාන් සහ ඉන්දීය අග්රාමාත්ය නරේන්ද්ර මෝඩි විසින් අත්සන් කරන ලද ඓතිහාසික උපායමාර්ගික හවුල්කාරිත්ව ගිවිසුමේ පූර්වගාමියා විය. සෞදි බලශක්ති අමාත්යංශය සහ ඉන්දියාවේ නව හා පුනර්ජනනීය බලශක්ති අමාත්යාංශය අතර පුනර්ජනනීය බලශක්ති ක්ෂේත්රයේ සහයෝගිතාවය සඳහා රියාද් සහ නවදිල්ලිය අතර අත්සන් කරන ලද අවබෝධතා ගිවිසුම හරහා ආරම්භයක් ලබා දී තිබේ. ඉන්දියානු තෙල් ආනයනයෙන් 17% ක් සෞදි අරාබිය රැස් කරයි. ඉරානයට පනවා ඇති සම්බාධක හේතුවෙන් ඉන්දියානු තෙල් ආනයනය තුළ ද ඛනිජ තෙල් ටොන් මිලියන 6.5 ක් පමණ ඉන්දියාවේ දෙවන උපාය මාර්ගික තෙල් සංචිතය නිර්මාණය කිරීම සඳහා සෞදි අරාබිය ඉතා ඉක්මණින් පියවර ගෙන තිබේ.
අග්රාමාත්ය මෝඩිගේ සෞදි අරාබියේ සංචාරය රට සමඟ විකල්ප, විවිධාකාර හා වඩාත් ඇතුළත් හවුල්කාරිත්වයක් ඇති කිරීමට පූර්වගාමියා විය. වත්මන් රජය සෞදි අරාබිය සමඟ ඇති සබඳතා තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීම අරමුණු කරයි. වසර ගණනාවක් පුරා, දෙරට අතර බෙදාගෙන ඇති රාජ්ය තාන්ත්රික හවුල්කාරිත්වය විවිධාකාරයෙන් වර්ධනය වී තිබේ; එය ආරක්ෂක, ආර්ථික හෝ සංස්කෘතික සබඳතා යන අංශවල වේවා. නායකයින් දෙදෙනා අතර මීළඟ රැස්වීම 2020 දී නැවතත් ජී 20 සමුළුව සඳහා රියාද් නුවරදී පැවැත්වේ.