د شاکتي ماموریت د لوبې بدلوونکی
شاکتي ماموریت بریالیتوب سره، هند څلورم هیواد شو چې داسې ځانګړې او عصري وړتیا یې ترلاسه کړه. تر اوس مهاله یواځې د امریکا متحده ایالتونو، روسیه او چین د دې وړتیا لرله چې په فضا کې ژوندی
د 2019 کال د مارچ میاشتې د 27 په سهار کې، یو ځانګړي راکټ د بنگال خلیج، اوډیشا په ساحل کې د ډاکتر ای. پی. جه. عبدالکلام د ټاپو څخه اوچت شو چې یو ځال یې د تل لپاره د هندوستان په فضايي امورو کې تاریخي بدلون راوست. د کوډ نوم چې “د شاکتي ماموریت” د هند د دفاعي څیړنې او پرمختګ ادارېDRDO یو پټ ماموریت پر مخ وړه چې په یوه وار نښه کولو کې یې د هند خپله سپوږمکۍ وویشتله چې د ځمکې څخه یې شاوخوا 300 کیلومترو پورې لوړوالی درلود.
لومړي وزیر نریندرا موډي په ملي خپرونه کې په زړه پورې اعلان وکړ او ویې ویل چې د هر هیواد په سفر کې داسې لهزې شته چې ډیر د ویاړ وړ وياو راتلونکو نسلونو باندې تاریخي اغیزه لري. هغه وویل: “د شاکتي ماموریت ډیر پيچلی و، خورا ډیر سرعت او د پام وړ دقت سره ترسره شو. دا د هند ساینس پوهانو د پام وړ مهارت او زموږ د فضايي پروګرام بریالیتوب ښکارندويي کوي.”
هندوستان د څلورو ملتونو غوره شوي ګروپ سره یوځای شو چې د سپوږمکۍ ضد وسلو د انداخت توان لري. تر اوسه پورې یوازې روسیې، د امریکا متحده ایالتونو او چین دا وړتیا لرله. چین په 2007 کې 865 کیلومتره د ځمکې څخه پورته خپل ازمایښت وکړ، او په فضا کې یې زرګونه ټوټې پاتې شوي خراب اثار پریخود چې اوس هم د ممکن فضايي ټکر له لارې، نړیوالو فضايي ستیشن ګواښي. د دې مهم ماومریت تیږط د یوې لسیزې څخه مخکې ایښودل شوې وې، کله چې هندوستان د بالیسټیک میزایلونو پرمختیایي پروګرام پیل کړ. د DRDO په وینا، د دې خطرناک ازمایښت لپاره وروستی امر په 2016 کې ورکړل شوی و او له دوو کلونو څخه زیات وخت یې ونیو ترڅو دا پیچلې ټیکنالوژي کې ماسټري ته ورسیږي د 150-200 ساینس پوهانو سخت کار وکړترڅو دا په حقیقت بدل کړي.
درې دقیقو پرواز کې، 19 ټنو درې مرحله اي میزایل د 13 مترو په اوږدوالی د 300 کیلومترو شاوخوا واټن وواهه او بهرنۍ فضا ته ننوپت چې د بنګال ساحل څخه پورته د کمپیوټر لخوا لارښوونه ورکول کیده. په مخامخ ټکر کې، د BMD میزایل د سرې ټیټې شعاع لټونکی یې په 740 کیلوګرامي وړوکې سپوږمکۍ- R خوشې کړه او په یو ډزه یې له منځه ویوړ. ډاکټر وی. که. سراسوات، د میزایل ساینس پوه او د DRDO پخوانی رییس او اوس مهال د ملي پالیسي د فکري ټیم NITI (د هند د بدلون ملي انسټیټیوټ) ایوګ غړي وویل چې دا په بهرني فضا کې د مرمۍ ویشتل په مرمۍ سره یو سان ده.
هندوستان دا ازمایښت په ځانګړي ډول په ټيټ مدار کې ترسره کړ ترڅو ډاډمن شي چې فضايي مخروبات پاتې نه شي. د بهرنیو چارو د وزارت لخوا خپره شوې اعلامیه کې راغلي: “هر هغه فضاي مخروبات چې تولید شوي هغه به داونیو دننه خراب شي او بیرته په ځمکه پریوځي”. ډاکټر ریډي وایي چې د 300 جوړ شوو فضايي مخروباتو څخه ډیرۍ برخه یې په 45 ورځو کې د ټولو احتمالاتو سره له منځ لاړ شي. د بهرنیو چارو وزارت زیاته کړه چې هند د نړیوالو قوانینو یا تړونونو څخه سرغړونه نه ده کړې او نه یې د A-SAT ازمایښت سره د کومې ملي ژمنې سر غړونه کړې.
د بهرنیو چارو وزارت دا هم روښانه کړه چې ازمایښت د کوم هیواد په وړاندې ندی هدایت شوي. وزارت وایي: “په ورته وخت کې حکومت ژمن دی چې د هیواد ملي امنیت ګټې خوندې وساتي او د راتلونکو ټیکنالوژۍ ګواښونو ته چمتو اوسي. د سپوږمکۍ ضد توغندي ازمایښت لارې ترلاسه شوي وړتیا زمونږ د مخ پر ودې فضايي بنسټونو باندې د اوږد واټن ویشتونکي مزایلونو، او د نورو ډیر مزایل ډولونو او بې شمیره پراخو بریدونو مخنیوی کوی شي.”
ډیری څارونکي داسې انګیري چې د شاکتي ماموریت اجرا کولو پریکړه د هند د ځمکې لاندې اټمي انفجارسره مساوي وه چې په 1998 کال کې د پوخران په سیمه کې وشوه. هند په لوړ میز کې ځان ته ځای ومود چې په راتلونکې کې د نړیوال کنوانسیونونو او نړیوالو قوانینو په اړه په موثر ډول خبرې اترې کولې شي، چې په دې بڼه کې بدلون راوړي چې بهرنۍ فضا څنګه وکارول شي. په ښکاره ډول خوښ لومړي وزیر موډي وویل چې ټوله هڅه کورنۍ ده. “هند په فضايي وړتیا کې اوچت دی! دا به هند پیاوړی کړي، ان هند به لا نور خوندي وي او سوله او همکاري به لا زیاته کړي.”