د هند-روسیه د وخت ازمویل شوې ملګرتیا
د هند د لومړي وزیر نریندرا مودي په بلنه، د روسیې فدراسیون ولسمشر، ولادیمیر پوتین د دسمبر په 6، 2021 کال ې د هند - روسیې د 21مېۍ غونډېړیډ - 19 وبا له امله، سرمشریزه دمخه یوځل ځنډول شوې وه او د دسمبر په میې هم د وبا ګواښونه خورا لوی و. په هرصورت، ولسمش...
د هند د لومړي وزیر نریندرا مودي په بلنه، د روسیې فدراسیون ولسمشر، ولادیمیر پوتین د دسمبر په 6، 2021 کال ې د هند – روسیې د 21مېۍ غونډېړیډ – 19 وبا له امله، سرمشریزه دمخه یوځل ځنډول شوې وه او د دسمبر په میې هم د وبا ګواښونه خورا لوی و. په هرصورت، ولسمشر پوتین، چې د دغو سرمشریزو اصلي معمار دی، نوي ډیړ. دا یوازې دوهم ځل و چې هغه په تیې (د وبا په جریې) خپل هیواد پریښی و، لومړی ځل د متحده ایالاتو له ولسمشر جو بایډن سره لیدو لپاره جینیوا ته تللی و. له همدې امله، دا لیدنه خورا سمبولیښې د دواړو هیوادونو ترمنځ د دوستۍ پیاوړتیله 2014 کال راهیسې د لومړي وزیر مودي له دندې وروسته دا 19م ځل و چې دواړه مشران سره ګوري.
په حقیې، له 2018 کال راهیسې، دواړو مشرانو د اړتیې د غیر رسمي سرمشریزې مییزم هم جوړړی دی. دوی یو عالي ښه رفتاریمیا رامینځړېې د باوري ، وخت ازمویل شوي او امتییژیښه ده. خو هره ډیپلوماټیړیڅومره سالمه او ټینګه هم وي، او له جیو-سیاسي کړکیچ سره مخ وي له همدې امله اړتیا ده چې وخت په وخت په لوړ بیا نوي شي تر څو لا لوړ مدار ته ولاړه شي. له همدېخبرو اترو ته یو له بل سره ناسته لومړیتوب لري. دا ځل هم د مودي-پوتین ټلیفوني اړیې نیمو ساعتونو څخه زیاته وه.
د سفر په جریې، هند او روسیې د دفاع او بهرنیو چارو وزیرانو ترمنځ د 2+2 لومړنۍ خبرې اترېړېې به د نوي جیو-سیاسي او اقتصادي ننګونو سره د مقابلې لپاره د څارنې اصلي مییزم وي. د مشرتابه له سرمشریزې وروسته، یوه ۹۹ پراګرافه اوږده ګډه اعلامیه (د خپل ډول تر ټولو یوه اوږده) خپره شوه چې د دواړو هیوادونو ترمنځ د ستراتیژیړیږدې ټولو برخو ته یېړه. پداسېې چې دفاعي او امنیډول د اړی ټاکل شوې نښه پاتې شوې، اقتصادي ښیلتیا او دوه اړخیې د 10 ملیارد ډالرو په ارزښړیګه پاتې دی. له همدې امله، د ګیځینځې د ننګونو پیې ډیی.
دا د ګډ بیان په لویې چمتو شوي توضیې نیول شوي. د سوداګرۍ پانګوونېې جوړونه او د ټیۍ لیږد باندېیی ټینګار شوی و ځې تر 2025 کال پورې په ترتیب سره د 30 ملیارد ډالرو او 50 ملیارد ډالرو سوداګرۍ او پانګوونې هدفونه تعقیب شوي. روسیه په نړیړ ارزښځنځیرونو د یوې برخېیدو لپاره د هند هڅې مني. د هایینګ ډې اوږین شوي، ځې 28 تفاهم لیړونونه لاسلیې ټول اړخونهې شامل دي. د هاییزیې د لا زییو وړاندیز شوی. په ایې د شمال-جنوب ترانسپورتي دهلیز او د چابهار بندر د بیا رغولو له لارې پر ترانسپورت او ارتباط یو ځل بیا ټینګار شوی دی. تر ټولو مهم، د ځینو هیوادونو لخوا د بندیزونو د منفي اغیزو د مخنیوي لپاره، دواړړه چېړي چې د انټربییمې سیسټمونه، او RuPay او MIRګه د چټیاتو مییزمونو سره موافقه شوې.
د لرې ختیځ پرمختګ د روسیې لپاره لومړیتوب لري او هند غواړي چې په دېې ډیر رول ولوبوي. د هند ستراتیژی موقعیت او د هند – آرام سمندر له نظره، لیرې ختیځ ډیر اهمیت لري. له همدې امله، د روسیې ولادیکال ې د لومړي وزیر مودي د وروستي سفر په جریې د یو ملیارد ډیډیټ لاین د هندي سوداګرۍ او پانګونې د ودې لپاره پرمختګ ګړۍې باید په لومړیېی شي د روسیې لپاره د خپل لوی ګاونډی د ننوتلو څخه ستراتیژیګټړي. سربیره پردې، دواړه خواوې د چینای-ولادییز د پیې دا به هند ته دا وړتیړي چې په ګډه د هند د ختیځې پالیسی سره سم د شمالي بحر فرصتونه ولټوي او برخه پکې واخلي.
په داسېې چې دواړه هیوادونه خپله ستراتیژیڅو اړخیزې تګلارې تمریټیاوړېړاندې ځي. د روسیې لخوا د S-400 هوایی دفاعي سیسټګټو پر بنسټ د پریړېیې د وروستي AK-203 ټید د 100٪ ټیۍ لیږد سره یو بل مثال دی. اټییسټمونه، ګډ R&D او د یوې بلې لسیزې لپاره د نظامي-تخنیۍیو لپاره اړین پرمختګ
هند غواړي چې روسیې ډیر رول ولوبوي او د جنوب ختیځې اسیا د هیوادونو د ټولنې (ASEANګډون په لرې ختیځې په بیلابیلو نوښتونو سره د نظرونو یو څه همغږې څرګنده کړي. روسیه هند په دوه اړخیزه توګه او د نورو سیمه ایزو پلیټیل، روسیه، هند، چین او سویلي افریقا (BRICS)، لکه څرنګه چې روسیه، هند، چین (RIC)، د شانګهایۍ سازمان SCO))، G20ې د باور وړ شریګه ګوري. او د ملګرو ملتونو امنیت شورا (UNSCیډ – 19 وبا په وړاندېې، د دواړو هیوادونو ترمنځګه ده.
څرنګه چې هند او روسیه د سولې، پرمختګۍ لپاره د ملګرتیین هند د لوی ځګڅه هم د “روسي-هندي بهای بهای” ورځې جریان لري، د باور پر بنسټ او متقابل پایښیه اړیې په واقعیې په چټۍ