په ختیځ کې ملګري
د هند ختیځې پالیسي قانون د آسیا –ارام سمندر سیمه کې د ګاونډیتوب په پراخوالي تمرکز کوي. دغه تګلاره، چې اصل کې د اقتصادي نوښت په توګه جوړه شوې وه، اوس سیاسي، ستراتیژیک او کلتوري ابعادلري او پخوانی سفیر انیل وادوا دا بدلونونه بیانوي
د 1990 لسیزې په لومړیو کې هند د ختیځ لید تګلاره په لاره واچوله، چې په 2015 کال کې د هند ختیځې پالیسي په قانون بدله شوه چې موخه یې د سیمې او د هند سمندر هیودانو سره دوه اړخیزه پیاوړي سوداګریزو اړیکو او په شمال ختیځ هند کې د پرختګ فرصتونو برابرول دي. د دې تګلارې اصلي درې پایې سوداګري، کلتور او نښلول دي چې د درې C په نامه یادیږي.
د کلونو په تېریدو،هند د اسین (د سویل ختیځ آسیا هیوادونو ټولنې) او اړوند چوکاټونو لکه ARF (د اسین سیمه ایز فارم)، EAS (د ختیځې ناسته) او ADMM+ (د اسین دفاع وزیرانو ناسته +) او د جاپان، سویلي کوریا، استرالیا او د ارام سمندرټاپوګانو په شمول وړاندې ختیځ هیوادونو سره د پرمختګ لوی ګامونه اخیستي. او دا پرمختګ د وړاندې ختیځ ګام په نامه یاديږي چې روسیې او لاوړاندې ختیځ ته رسیږي. هند په 1996 کې په ناسته کې دګډون کوونکي څخه، په 2002 کې د ناستې سرمشریزې کچې ته، او په 2012 کال کې د اسین ستراتیژیک ملګري کچې ته ورسید. نن هند د اسین سره لږ تر لږه 30 بیلابیلو لوړو کچو بحثونو کې بوختیا لري.هند د اسین سره ژور اقتصادي ادغام ته اړتیا لري او باید په فعاله توګه ورکې ښکېل شي، ځکه چې د 1.85 ملیاردهډالرو ګروپ ده او د 3.8 تریلیونه ډالرو جي ډي پي GDPلري. اسین په هند کې د 2000 اپریل څخه تر 2018 مارچ پورې 68.91 میلیارده ډالره پانګونه کړې، او هند د 2007 څخه تر 2015 پورې په اسین کې 36.67 میلیارده ډالره پانګونه کړې. هند او د اسین او همدا ډول د اسین نور ملګري – چین، استرالیا، نوی زیلاند، سهیلي کوریا او جاپان – ټول په عصري، هراړخیز، لوړ کیفیت لرونکي، او دوه اړخیزه ګټور سیمه ایز جامع اقتصادي مشارکتRCEP کې برخه اخیستل کیږي.
د اقتصادي اړیکو ښه کولو کليدي اړخ د هند او اسین ترمنځ په نښلوولو کې پرمختګ – د ځمکې،اوبو او هوا له لارې ښه کول دي. هندبه د درې اړخيزې لویې لارې د جوړولو کار ګړندیکړي چې هند، میانمار او تایلینډ سره ونښلوي او وروسته به لاوس، کمبودیا او ویتنام ته هم وغزیږي. د لومړي وزیر نریندرا موډي لخوا د یو(1) میلیارد ډالرو په ارزښت یوه پروژه اعلان شوه چې دیجیتل او زیربنا به د اسین هیوادونو سره لا ښه ونښلوي. درې اړخیزه لویه لار به په 2020 کال کې پرانستل شي او کوښښونه روان دي چې نرم افزار باید د بریالي پرانیستنې لپاره پکار واچول شي. بحري ارتباطات هم ارزښتناکه دي چې د اینور او چناي بندرونو په شمول ختیځ هندي سمندر د CMLV هیوادونو سره ونښلوي.
هند همدا راز د اسین هیوادونو سره د نیلي اقتصاد همکارۍ په وده کې د همکارۍ په لټه کې دی، – لکه: د مالګې لرې کولو ټیکنالوژۍ پراختیا، د بیلابیلو ژوندي موجوداتو راټولول او په بحرونو کې د سمندري منرالونو لټون. هند د ساحلي نظارت شبکې رامینځته کوي او په دوامداره توګه له خپلو ملګرو او خپلځان د شریکې سمندري ساحې پوهاوي ظرفیت لوړوي. هندهمدارنګه د اسین سره یو شنه بودیجه ځانګړې کړې، چې کولی شي د اقلیم اغیزمنتیا همکارۍ پروژې کې مرسته وکړي.
اوس هند په سیمه کې د اسین مرکزیت او وړتیا ته وده ورکوي: د BIMSTEC (د څو اړخیزوتخنیکي او اقتصادي همکاریو لپاره د بنګال ساحل نوښت) پیاوړتیا ددې لپاره چې د بنګال په خلیج کې همکارۍ ته وده ورکړي، او د میکونګ ګنګا همکارۍ ډلې سره په ګډه کار وکړي ترڅو د خپل ځان او هند – چینفرعي سیمې تر مینځ ډیرېاړیکې جوړې او پراختیا ورته ورکړي. د هند او ارام سمندر ټاپوګانوایالتونوفارم (FIPIC) په 2014 کال کې جوړ شو. هند هر کال دې 14 ایالتونو ته چې د FIPIC غړیتوب لري د کال 200 زره امریکایي ډالر ورکوي چې په پراختیایي پروژو یې ولګوي.
په سیمه کې د پام وړ پرمختګ د هند، جاپان، آسټرالیا او متحده ایالاتونو په ګډون د کواډ د غیر رسمي ګروپ بیا ژوندي کول دي – تر څو د هند سمندر په سیمه کې موقعیتونه همغږي کړي. هند کولی شي د کواډ هیوادونو سره د زیرمو له لارې په زیربنایی پروژو کار وکړي. هند کولی شي د معلوماتو ټیکنالوژۍ خپله ځانګړې سیمه د ګمرکونو او د خطر مدیریت لپاره وکاروي.
د اقتصادي اړیکو ښه کولو کليدي اړخ د هند او اسین ترمنځ په نښلوولو کې د درې اړخیز – د ځمکې،اوبو او هوا له لارې پرمختګ دی
په راتلونکي کې، هند باید د اسین سره د خپلو ارتباطي پروژو په بشپړولو کې چټک او ګړندی وي. دغه هیواد باید پیاوړې دفاعي، سیاسي، کلتوري او ټولنیز– اقتصادي اړیکې رامینځته کړي، او د سیمې له هیوادونه د یو بل سره وتړي او ګاونډ خوندي وساتي، د سمندري ارتباط لارې پرانیزي او د خپل اقتصادي ودې لپاره د یو با ثبات او سوله ییز بهرني چاپیریال ډاډ ترلاسه کړي.