د مچیو ګټې
مچې نه یوازې غوره ګرده اچونکي بلکه د بزګرانو ښه ملګري هم دي، ځکه د کرنې ثمره ډیروي او ورسره د بزګرانو عاید هم ښه کیږي. مونږ د مچیو ساتلو کار ته یوه کتنه لرو چې څرنګه د بزګرانو حاصل او عاید دوه چنده کوي او همدا راز د لومړي وزیر موډي اتما نیربار بهارت او په هندوستان کې جوړ شوي لیدلوري سره هم مرسته کوي
لومړي وزیر نریندرا موډي په خپل میاشتني راډیويي پیغام، من کي بات کې د مچیو ساتلو ارزښت باندې خبرې وکړې چې د اتمانیربار بهارت نوښت برخه ده او د بزګرانو عاید دوه چنده کولو لاسته راوړنه کې یو ځواکمن کار دی. دې ته یې د خوږو انقلاب نوم ورکړ، او بیا شمال (لویدیځ) بنګال، د ګجرات بناسکنتا ولسوالۍ او د هریانا، یامونا ناګر ته اشاره وکړه چې بزګرانو د مچیو ساتلو له کبله بریا ترلاسه کړې
د مچۍ په څیر مصروفه
د مچیو ساتل په بکسونو کې د مچیو پالنه، پاملرنه او مدیریت دی چې د شاتو کندو جوړوي. داسې څرګنده شوې چې ارزانه مچۍ ساتل د کلیوالو حاصلاتو ثمره د لږو کوښښونو سره ډیروي. نو له همدې کبله، د مچیو ساتل د بزګرانو لپاره، د عاید دویمه جلا لاره ګڼل کیدای شي. نن ورځ، د ډیرو بزګرانو اضافي عاید منبع په توګه کارول کیږي. بزګران مچۍ ساتي، ځکه چې د ګردې اچولو له لارې د کرنې ثمره ډیروي. سوجانا کریشنا مورتي، د مهاراشټرا میشته سازمان، د آم ونې لاندې ټولنې رئیسه چې د مچیو ساتلو پراختیا لپاره کار کوي، وویل: دا کار د سیمه ایز محصول کچه لوړوي. په حقیقت کې لس بزګران چې هر یو د مچیو دوه بکسونه ولري د ټول کلي تولید کچه لوړوی شي، ځکه چې مچۍ تر دوه کلیمتره لرې په بوټو ګرده اچوي. په ورته وخت کې، د مچیو ارزښت خبرتیا د شاتو ټولو غیر متداوم کارونو کې کموالی راوړی، چې په خوا کې یې تنوع ته پراختیا ورکوي ځکه چې د وحشي بوټو ګلان د مچیو ګرده اچونې ته اړتیا لري.
مرستندوی لاسونه
د سرینیواس خدمتونو باور (SST) د TVS موټر کمپنۍ ټولنیزه څانګه، د ټامیل ناډو، جوادو تپو کې د ایکولوژيک ساینس ګرمسیر انسټیټیوټ سره په ګډه قبایلي بزګرانو ته د مچیو بکسونو توزیع سره د هغوی ملاتړ کوي ترڅو هغوی هم د مچیو ساتلو ته مخه کړي. دې پروژه کې 27 بزګرانو ته د مچیو 150 بکسونه ورکړل شوي دي. دې پروژې سره بزګران د کال نږدې 10,000 ډیرې هندي روپۍ ګټي. د SST رئیس ساروان سینګ وايي: د مچیو ساتلو الهام اخیستونکي ماډل یو تخنیکي نوښت دی چې د ټامیل ناډو په جوادو تپو کې د وینکتسا پرومال قبایلي ښځو خپل-مرستندویه ګروپ (SHG) لخوا په کار اچول شوی دی. دا سیمه د طبیعي سرچینو څخه راټول شوي وحشي شاتو لپاره شهرت لري. د SHG ګروپ 12 کسیزه ټیم په بریالۍ توګې یوه پایداره لار وموندله چې د جوادو وحشي شات راټول او خرڅ کړي. دا شات د محلي شات ټولونکو څخه راټولیږي، په داسې مسلکي توګه شات راټولوي او ځان ډاډمن کوي چې مچۍ زیانمنې نه شي. هغه خام شات چې د طبیعي زیرمو څخه راټول شوي اضافه شوې بوره نه لري، خپله طبیعي ذایقه لري. نږدې 62 مچۍ ټولونکي له دې کار څخه ګټه اخیستې چې هریوه په شپږ میاشتو کې په اوسط ډول 8,000 هندي روپۍ عاید لرلی دی. همدا ډول SHG د شاتو مچیو ساتلو د ارزښت ځنځیري پروژې برخه ده چې د NABARD لخوا تمویلیږي او د SST لخوا پلې کیږي ترڅو د جوادو تپو مچۍ ساتلو ته پراختیا ورکړي. د وحشي شاتو ټولونکو 300 کسیزه ډله د TRIFED لخوا وروزل شوه ترڅو په علمي توګه د شاتو ټولول زده کړي چې هر یو یې شپږ میاشتو کې د 8,000 څخه تر 10,000 هندي روپیو پورې عاید درلود، چې دوه موسمه نیسي. داسې فعاله مداخلې وکولای شول خلکو ته په 2020-21 کال کې 3.75 لکه هندي کلدارې ګټه واړوي.
د حاصلاتو لوړوالی
د تیرو څو کلونو راهیسې د مچیو ساتل ډیر شوي، او هر کال لا ډیر بزګران دې کار ته مخ کوي. د خالص او پاکو شاتو تقاضا لا نور ډیر بزګران هڅولي چې دې کار کې برخه واخلي. که څه هم هندوستان کې کیدای شي د شاتو مچۍ ساتل یوازې د سوداګرۍ په موخه هم وي. د کرنیزو محصولاتو کرل او مچیو ساتل په ګډه د حاصلاتو لوړوالي کې ډیر غوره تمامیږي، او په ورته وخت کې بزګران کولای شي د عاید دویمه لار هم ولري. د ملګرو لپاره فارم کمپنۍ رئيسه، سانواره خود، چې خلکو ته طبیعي، خواړه او نور تولیدات ورکوي، وایي: چې د 100 څخه 70 ډوله کرنیز محصولات د ګرده اچونې لپاره مچیو ته اړتیا لري. کم او ارزانه مچۍ ساتنې په مهاراشټرا، ګجرات او مادیا پردیش کې د محلي کرنیز محصولاتو کچه پرته له کوم زیار ایستلو دوه برابره کړې ده. د چټک اغیز ارزونې مطالعې پر بنسټ، د 2011 کال د مچیو ساتلو د رومیانو حاصل 160 سلنه او د میوو تولید 60 سلنه ښه کړی. څو دولتي سازمانانونه لکه د مچیو ملي بورډ او د مچیو ساتنې څیړنیزې روزنې مرکزي انسټیټیوټ بزګرانو ته په مچۍ ساتنه کې روزنه ورکوي.
د مچیو ساتنې ملي بورډ
د مچیو ساتنې ملي بورډ (NBB) په 2006 کال کې بیا جوړ شو. د دې بورډ اصلي موخه د مچیو ساتنې پرمختګ دی چې په هندوستا کې د مچیو ساتنې علمي کولو ته پراختیا ورکوي، او دا کار په ګردې اچونه او په پایله کې د کرنیز محصولاتو کچې لوړوالي کې مرسته کوي او همدا راز د شاتو تولید کچه کې هم لوړالی راځي چې د مچیو ساتونکو/بزګرانو لپاره د عاید بله لار ګڼل کیږي. بورډ همدارنه په ټولیز ډول هندوستان کې د مچیو علمي ساتنې پراختیا لپاره کار کوي چې د بڼوالۍ ملي ماموریت او شمالختیځ او همالیايي ایالتونو لپاره د بڼوالۍ دولتي ماموریتونو له لارې په هیواد کې د هنر تکنالوژۍ وضعیت ته شهرت ورکوي. د لومړی وزیر موډي تر مشرۍ لاندې د هندوستان دولت له هرې ممکنې لارې څخه ګټه اخلي ترڅو د مچیو بزګرانو سره مرسته وکړي او یا د مچیو ساتنې لپاره خلک وهڅوي. د شاتو تولید لوړوالی نه یوازې د کرنیز محصولاتو لوړوالی یا د بزګرانو د عاید ډیروالی نه دی بلکه د لومړي وزیر موډي د اتمانیربار بهارت، په هندوستان کې جوړ شوي او د کلوالو لپاره د غږ ماموریتونو هدف لپاره کار دی.
