هندي سینما امریکایی اوړی
په خپل نولسم کال کې، په نیویارک کې د هندي فلم جشنواره اوس خپلواک، هنري او متبادل فلمونه د هند شبه براعظم څخه لمانځي.
په شپږ ورځو کې دوه دېرش فلمونه! چې په منځ کې یې اوه نړیوال، پنځه د امریکا متحده ایالاتونو او پاتې یې د نیویارک څخه داسې فلمونه ول چې په لمړي ځل خپاره شول، او دا فلمونه په آسامي، بنګالي، ټامیل، ملیالم، مراټي، کنډا، لداخي، پنجابي او هریانوی ژبو ول! مګر د نیویارک هندي فلم فیسټیوال NYIFF تنظیموونکي به دې حقیقتونو ته سترګې هم و نه رپوي. ځکه چې NYIFF چې د امریکا په متحده ایالاتونو کې د هندي فلمونو ترټولو پخوانی او خورا نامتو فیسټیوال دی چې د هند شبه براعظم خلکو لخوا د نړۍ په بېلابېلو برخو کې د فکري تحریک جوړ شوي فلمونه لمانځي. په زړه پورې داده چې د دې فلمونو کیسې تل دهند او هندیانو پورې اړوند نه دي، خو هیواد سره یو تړاو لري! دې فیسټیوال په نولسم کال کې د نیویارک ښار د فلمونو په داسې طوفان نشه کړ چې جغرافیایي او سیاسي سرحدونو څخه تېر شول، او پوښښ پام یې نوې فکرونو او بحثونو ته واړاوه. دا فیسټیوالونه د مې میاشت د 7 څخه تر 12 نېټې د نیویارک، منهاټن په ویلج ایسټ سینما کې جوړ شوی و چې د هندي تیت والی ځواک یې په ریښتیا سره ښکاره کړ، هغه خلکو چې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې ژوند جوړ کړی خو بیا هم د خپل مورني هیواد ارزښتونه یې خپل زړه ته نږدي ساتلي دي.
ناویل شوې کیسې
د تنوع څخه پرته، هغه څه چې سږکال په NYIFF کې سرلیکونه جوړ کړ څلور اثرپریښودونکي فلمونه ول، چې ان په هند کې نندارې ته وړاندې شوي نه وو: چې د لایټ په وسیله د ګریندر چډا ړوند، د روهینا ګیرا ښاغلی، د ریتیش بترا انځور او وروستی رنګ د ویکاس خانه په وسیله فلمونه دي. لومړی یې هندي الاصله انګلیسي فلم جوړوونکي جوړ کړی، چې د 80 مې لسيزې څخه د یو آسیايي–انګلیسي تنکي ځوان په اړه دی چې د بروس سپرینګسټین په موزیک کې راحت مومي. داسې ویل کیږي چې دا فلم د خبریال سرفراز منظور په ریښتیني کیسې باندې جوړ شوی دی.
د ګیرا ښاغلی، چې تیر کال د کانیس فلمي غونډه کې نندارې ته وړاندې شو او په NYIFF کې یې دوه جایزې وګټلې – غوره فلم او غوره اداکاره (ټیلوټاما شوم) – د رتنا کیسه کوي چې کونډه او کورنۍ کارګره ده. د بالیووډ فلم جوړوونکي (د لانچ باکس ډایریکټر) ریتیش بترا د نوي عصر رومانس او انځور اخیستنې په کارولو، او نواز الدین صدیقي او سانیا ملهوترا ته د اصلي اداکارانو رول ورکولو سره په فیسټیوال کې د غوره ډایریکټر جایزه وګټله. فلم په ممبۍ کې د سړک د سر هغه انځور اخیستونکې کیسه څاري چې کله یې نیا ورڅخه وغوښتل واده وکړي بیا هغه د کالج انجلۍ څخه مرسته واخیسته. د لمانځل شوي سراشپز ویکاس خانه لومړی فلم، وروستی رنګ – د 2012 کال پریکړې پراساس و چې کونډو ته یې اجازه ورکړه ترڅو ورینداون کې هولي ولمانځي – چې دا مراسم یې په ډیر تحسین سره ترسره کړل. 19 نورو سیمه ایزو فلمونو هم په بنګالي، اسامي، مراټي، ټامیل او نورو ژبو کې ورباندې روښنایی واچوله.
د فیسټیوال رئیس عاصم چابرا په وینا، د هندوستان سیمه ایزې سینما څخه ډیره غوره ننداره وړاندې شوه، د ماشومانو لداخي – کشمیري فلم په شمول. مونږ ویاړو چې د هندي فلمونو غوره ټولګه شریکوو. هغه وویل: د دغو استثنایي عنوانونو انتخاب د فلم کیسوویلو بریا ځواک او ښایست په ښه توګه ښکاره کوي. د هندي امریکايي هنرونو شورا IAAC معاون او د NYIFF تنظیموونکي، راکیش کاول ورسره موافق و او ویې ویل: سیمه ایزه سینما د هند ریښتیني جوهر ښکاره کوي، او په نیویارک کې لیدونکي د فیسټیوال له لارې د هند ښکلا لیدلی شي.
جوړوونکي
دا غونډه د نیویارکي هارون شیوداسني لخوا تاسیس شوې وه، چاچې د تیر کال تقاعد کولو پورې د 20 کلونو لپاره په بریالیتوب سره پرمخ وړله. د هغه ځای ناستي اوس د نوي ملګرتیاوو سره دا غونډه بلې کچې ته رسولې. استاد سرود امجد علي خان د IACC د کمټې سره وروستی یوځای شوی کس دی په شمول د ستایل شوي سراشپز ویکاس خانه، څوک چې د IACC برانډ سفیر په توګه هم وټاکل شو. خانه چې د فلم ستورې یې نینا ګوپتا ده، په خوږو او ترخو اړیکو تاوویږي او وایي: زما فلم د سمبولیزم، ټولنیزو تحریماتو او په ځانکړي ډول د هغه چا په اړه دی چې په ټولنه کې منفور شوي وي. ما تل غوښتل چې دا کیسه ووایم او د دې لپاره مې سمو لیدونکو ته اړتیا لرله. دې غونډې ماته سم فرصت او ځای راکړ. بل هغه مستند چې په NYIFF کې ښکاره شو او ډیرې بحثونه پرې وشو د ستایل شوې ويښتانو جوړوونکې سپنا بهاوني سندوستان و، چې د سندي کلتور په اړه جوړ شوی. بهاوني چې د خپل فلم او NYIFF په اړه خبرې کولې ویې ویل: NYIFF زما د لومړني فلم د نړیوال لید لپاره ترټولو غوره د تیاتر پرده وه. لیدونکي خوښ او ملاتړي ول، او ننداره یې په زړه پورې وه.
خو غونډې یوازې په جلا ډول فلمونو تمرکز کړی نه و. مدومیتا د چاچې ټامیل فلم KD هم په لومړۍ کرښه کې و ویې ویل: معمولا د هندي لیدونکو په مینځ کې داسې غلط فهمۍ شتون لري چې کله یو فلم فلمي فیسټیوالونو کې انتخاب شي بیا ویل کیږي چې دا یوازې د کنجکاو لیدونکو لپاره دی. خو په مخالفه توګه د فلم فیسټیوالونه معمولا د دواړه ډوله فلمونو ترکیب جوړوي.
پداسې حال کې چې بالیووډ، په هند کې د هندي فلمونو لوی صنعتي مرکز هر کال د لوړې بودیجي فلمونه بازرار ته وباسي، د هیواد په کچه فلم جوړونکي نه ستړي کیدونکي هڅې کوي ترڅو د ډیر محدود وضعیت لاندې انفرادي کیسې را ژوندۍ کړي. او د NYIFF په څیر غونډې دې نوښتګر ذهنونو ته یو نړیوال ځای او فرصت برابر کړی، لکه څنګه چې د فسټیوال رئیس عاصم چابرا په لنډ ډول وویل: د دې فیسټیوال موخه دا ده چې داسې فلمونو ته وده ورکړي چې نیویارک ته او یا نړیوالو لیدونکو ته یې رسیدل ستونزمن وي. دا زمونږ هڅه ده چې هره کیسه وویل شي او یا واورول شي.