نیروهای بالقوه ی BIMSTEC
طرح خلیج بنگال برای همکاری اقتصادی و فنی چند بخشه (BIMSTEC)، سازمانی است که کشورهای بنگلادش، هند، سریلانکا، تایلند، میانمار، بوتان و نپال را گرد هم می آورد. هدف این سازمان منطقه ای، پیوند دادن فاصله ی بین جنوب و جنوب شرقی آسیا، و نیز افزایش نیروهای بالقوه ی کشورهای عضو توسط کاهش اثرات جهانی شدن با بهره برداری از منابع منطقه ای و مزایای جغرافیایی می باشد. از دو دهه ی پیش تا کنون، طرح خلیج بنگال برای همکاری اقتصادی و فنی چند بخشه (BIMSTEC) به شکل فعالانه ای همکاری منطقه ای را ترویج داده است. در واقع، از آگوست سال 2014، یک دبیر خانه دائمی برای این سازمان در داکا تاسیس شده است. طرح خلیج بنگال برای همکاری اقتصادی و فنی چند بخشه (BIMSTEC) به طور فزاینده ای به عنوان یک جایگزین برای سارک (SAARC) مشاهده شده که در طی سال های اخیر با چندین مساله مشکل نیز رو به رو شده است. طرح خلیج بنگال برای همکاری اقتصادی و فنی چند بخشه (BIMSTEC)، یک سازمان بخش – محور بوده و تا سال 2008، این سازمان 15 بخش را به عنوان حوزه های مورد تمرکز در حوزه های همکاری، تجارت و سرمایه گذاری، قدرتمند سازی گردشگری پزشکی و بودیسم، تکنولوژی، انرژی، حمل و نقل، گردشگری، ماهیگیری، کشاورزی، بهداشت عمومی، کاهش فقر، مبارزه با تروریسم و جرایم فراملی، مدیریت بحران و محیط زیست، مشارکت فرهنگی، ارتباطات مردمی و تغییرات آب و هوایی به برنامه های خود افزوده است.
عملیات طرح خلیج بنگال برای همکاری اقتصادی و فنی چند بخشه (BIMSTEC) بر اساس یک منشور جدید آغاز شده است که تا کنون بر اساس اعلامیه 1997 بانکوک، نتایج چهار اجلاس و یک نشست رهبران در سال 2016 کاربردی بوده است. این امر سال 2019 را تبدیل به یک سال بسیار مهم برای سازمان کرده است. چهارمین اجلاس برگزار شده در آگوست 2018 اقدام به چندین تصمیم گیری مهم کرده که شامل احداث “کمیته ی کار دائمی” جهت فراهم سازی جهت دهی ها در طی دوره های نشست های داخلی، و نیز آماده سازی قوانین دادرسی می شوند. دبیر خانه توجهات زیادی را به خود جلب کرده، و قول حمایت های مالی و نیروهای انسانی بیشتر و نیز تحکیم نقش خود به عنوان همکار، ناظر، و مجری فعالیت های سازمان را داده است. کشورهای عضو این سازمان، یک پیشنهاد ارائه شده از تایلند را نیز مبنی بر تمرکز بر پنج حوزه ی اولیه ارتباطات، تجارت و سرمایه گذاری، ارتباطات مردمی، امنیت، و دانش و فناوری به منظور بهره رسانی بیشتر به سازمان در نظر گرفته اند. در حالی که یک تفاهم نامه در زمینه اتصال شبکه در آخرین نشست به امضا رسیده، در طی 14 سال اخیر، این سازمان درباره یک قرارداد مبنی بر تجارت آزاد نیز صحبت کرده و علیرغم رسیدن به توافق نامه ای در سال 2009، هنوز هم تاسیس مرکز انرژی طرح خلیج بنگال برای همکاری اقتصادی و فنی چند بخشه (BIMSTEC) در انتظار به سر می برد. قرار است توافق نامه ی وسایل نقلیه موتوری و توافق نامه ی حمل و نقل ساحلی نیز در نظر گرفته شوند که هر دوی آن ها برای ارتباطات حائز اهمیت هستند. این سازمان در زمینه قدرتمند سازی همکاری امنیت به خوبی عمل کرده است؛ جلسات سالانه ی مشاوران امنیت ملی و سران نظامی برگزار شده، جلسات وزیران کشور نیز در آینده آغاز خواهند شد. احتمال احیای انجمن های تجاری و اقتصادی و نشست های دانشگاهی، سازمان های فرهنگی، رسانه های گروهی و نمایندگان مجلس نیز وجود دارد.
مناطق ساحلی خلیج بنگال، که از اعضای این سازمان به شمار می روند، دارای مناطق منحصر به فرد اقتصادی عظیم و نسبتا توانایی های نیروی دریایی ضعیف برای حفاظت از خود هستند. در این منطقه است که کشورهایی مانند هند قادر به تقبل رهبری جهت افزایش آگاهی حوزه دریایی از طریق توانمند سازی در هر منقطه ای که نیازمند نیروی دریایی و گارد ساحلی هستند، و نیز تاسیس مراکز به اشتراک گذاری اطلاعات منطقه ای (ISC) در خط مشترک با مرکز به اشراک گذاری اطلاعات سنگاپور می باشد. نیاز است که همکاری و مشارکت در مبارزه با تروریسم، افراط گرایی خشن و رادیکالیزاسیون تقویت شود، و همکاری های لازم به شیوه ای جامع نیز جهت سر و کار داشتن با تهدیدات امنیتی سنتی و غیر سنتی باید عمیق تر شوند.
حمل و نقل، زیر ساخت ها و مطالعات تدارکات BIMSTEC (BTILS) اجرا شده در اواسط دهه 2000 که توسط بانک توسعه آسیا پشتیبانی مالی شده، به شناسایی 160 پروژه جهت نیرومند سازی ارتباطات پرداخته که از میان آنها، 65 پروژه در اولویت قرار گرفته اند. یک بزرگ راه سه طرفه، پروژه کالادان مالتی مدال، و توافق نامه وسایل نقلیه موتوری بنگلادش بوتان هند و نپال از پروژه های مورد توجه به شمار می روند. همه این فعالیت ها به تحقق نزدیک هستند اگر چه چالش های نهایی باقی مانده اند. به منظور افزایش تجارت، گردشگری و سرمایه گذاری، و برای مشارکت و هماهنگ سازی انرژی ، کشورهای عضو طرح خلیج بنگال برای همکاری اقتصادی و فنی چند بخشه (BIMSTEC) باید بر ساخت اتصالات در همه اشکال و ابعاد تمرکز کنند؛ اتصال فیزیکی از طریق زمین، دریا و هوا، ارتباط دیجیتال و ارتباطات مردمی. نیرومند سازی ارتباطات بودیسم، ارتباطات از طریق مناطق ارتباطی مرزی، اشکال هنری فرهنگی و سینما نیز نیازمند ترویج و توسعه بیشتر هستند. حضور منابع دریایی مانند ماهی، زمینه ساز فرصت های منطقه ای در توسعه مشترک اقتصاد آبی و توسعه اقتصاد کوهستانی، به ویژه در کشورهایی مانند بوتان می باشد.
به منظور ظهور یافتن به عنوان یک سازمان منطقه ای فعال، کشورهای عضو این سازمان باید به معرفی گام های تسهیل تجارت پرداخته، وسایل فنی ملی خود را هماهنگ کرده، زنجیرهای ارزشی منطقه ای را توسط ارتباط دادن جنوب و جنوب شرق آسیا تقویت کرده، و جهت سرمایه گذاری کشورهای منطقه، به احداث شهرک های صنعتی بپردازند. زمینه های رشد و ترقی تجارت دریایی و حمل و نقل ساحلی بین کشورهای عضو این سازمان باید فراهم شود. شمال شرق هند توسعه یافته و با دیگر مناطق این حوزه مرتبط شده است، الگوهای چند گانه حمل و نقل متداول تر شده و زمینه های اقتصادی ساحلی و مرزی نیز توسعه یافته اند.
هند ملزم به اتمام پروژه های ارتباطی فیزیکی است که در منطقه متقبل شده است – مانند بزرگ راه سه طرفه ای که هند را از طریق میانمار به تایلند متصل می کند، و پروژه کالادان مالتی مدال که ایالت های شمال شرق هند را در کوتاه ترین مسیر ممکن به میانمار مرتبط می کند. اعضای این سازمان باید برای تجارت انرژی مرزی متقابل، یک شبکه انرژی BIMSTEC و همکاری منطقه ای انرژی قابل باز یافت تشویق شوند، که پتانسیل هیدرولیکی منطقه و وجود گاز و بنزین در کشورهایی مانند میانمار و بنگلادش را ارائه می کند. همان طور که نخست وزیر نارندرا مودی در کتمندو اظهار داشت، ادغام منطقه ای در آسیای جنوبی “از طریق سارک (SAARC) و یا خارج از آن، در میان همه ما و یا برخی از ما” باید پیشرفت کند – BIMSTEC به گشایش راه های جدید برای همکاری و مشارکت در میان اعضای خود می پردازد. هند، به عنوان یک عضو اصلی در این سازمان، باید توجه بیشتری به تجدید حیات آن کرده و به سازمان کمک کند که بر کمبود محرک های سیاسی غلبه کرده و از در دسترس بودن منابع مالی و مشمولیت تجاری و کسب و کار مدنی در کارکرد این سازمان اطمینان کسب کند که به عنوان یک موتور جدید برای همکاری منطقه ای ظاهر شده است.