هنر بلوک

هنر بلوک

طراحان و هنرمندان هندی با استفاده از طرح ها و محصولات خلاقانه ، به هنر باستانی چاپ بلوک پارچه ای یک زندگی نوین اهدا کرده اند، که به نوبه خود به حفظ میراث فرهنگی روستاهای راجستان کمک می کند

باگرو، واقع در حدود 30 کیلومتری جیپور ، یک شهر کوچک با ویژگی های کاملا هندی با کوچه و خیابان های پیچ در پیچ  است که توسط خانه های ساده ای پوشانده شده ، جایی که به سختی می توان درها را بسته یافت و جایی که همسایگان بیشتر شبیه به یک خانواده هستند. اما آنچه در باگرو نظرها را به خود جلب می کند ، حضور لکه های رنگینی است که به شکل نوارهای پارچه با سایه های رنگارنگ پر جنب و جوش و پارچه های چاپ شده ای که از پشت بام و دیوارهای برای خشک شدن در آفتاب آویزان شده اند، خانه ها و خیابان های شهر را آراسته می کنند. اینجا باگرو، قلب سرزمین چاپ، یکی از معروف ترین سنت های چاپ بلوک دستی هند است. در اینجا ، در کارگاه هایی که توسط اعضای خانه های جامعه چیپا اداره می شوند ، همچنان چاپ پارچه های نخی و گاه ابریشمی با بلوک های چوبی حک شده توسط دست و آغشته به رنگ ها ، یک شکل هنری 300 ساله که توسط پدرانشان منتقل شده است ، ادامه دارد. یک هنر بسیار مشابه در یک شهر کوچک دیگر ، به نام سانگانر ، در فاصله 30 کیلومتری باگرو نیز اجرا می شود.

طراح لباس ساکن در دهلی، نیکی ماهاجان که به شکل گسترده ای با این هنر کار کرده می گوید “در ماه های آتشین تابستان ، این پارچه های پنبه ای نرم با چاپ های پیچیده در رنگهای طبیعی در بین خانواده های سلطنتی راجستان و مغولان در دهلی محبوب بوده اند اما او افسوس می خورد که از آنجایی که این تکنیک بسیار  وقت گیر است و به تلاش زیاد نیاز دارد، چاپ گرها برای چاپ تکه های بزرگ تر پارچه به استفاده از صفحه نمایش و ارتباط به چاپ های دیجیتال با یک حرکت ساده به کمک رایانه روی آورده اند. امروزه، این سنت مورد علاقه ی طراحانی است که علاقمند به تجربه کردن رنگ های مختلف، رنگ آمیزی دستی و تکنیک های گوناگون برای خلق خطوط تولید نوآورانه لباس و مبلمان و وسایل منزل هستند.

ماهاجان که محصولات خود را به فروشگاه های شهرهای بزرگ هند و حتی ایالات متحده خرده فروشی می کند ، 26 سال است که لباس های زنانه و مردانه با چاپ بلوک دستی تولید می کند. ماهاجان می گوید: “در این روش ، چاپ گر یک جعبه کفش مربعی که نیمی از آن را آب ریخته به دست گرفته، و روی یک تکه چرم کشیده شده را چندین لایه پارچه می کشد تا به یک لایه ضخیم تبدیل شود. و در نهایت او بر روی این صفحه خمیر گِل، روی و رنگ را اضافه می کند. او توضیح می دهد “ما با گل و لای چاپ می کنیم و پس از چاپ ، پارچه را بخار می دهیم و سپس آن را می شوییم تا رنگ و گل اضافه را از بین ببریم. رنگ “جابجا شده” است – به این معنی که اگر پارچه ای سیاه باشد و ما رنگ قرمز بر روی آن چاپ کنیم ، گل، روی و رنگ به آن نفوذ کرده و آن را تغییر می دهد تا قرمز شود. ” ماهاجان می گوید دستورالعمل او برای ایجاد مقاومت در گِل یک راز محافظت شده است. او می گوید “ما مواد اولیه مورد استفاده مان را فاش نمی کنیم،” و ادامه می دهد “همچنین، تغییر دما موجب تغییر رنگ می شود. در تابستان در دمای 40 درجه سانتیگراد، رنگ با زمانی که در دمای 6 درجه ی زمستان چاپ شده، متفاوت است.” محلی ها می گویند از آنجایی که شهر سانگانر دارای منابع مستدام آب جاری بوده، چاپ گرها میزان زیادی آب تازه برای چاپ و شست و شوی پارچه استفاده می کرده اند. در عوض، در باگرو که با کمبود آب مواجه است، چاپ گرها از تکنیک گِل مقاوم بهره می برند. همه ی این عناصر طبیعی باعث می شوند هر قطعه پارچه متفاوت از دیگری باشد.

یک غرور مشابه در چاپ مجموعه برند آَشا گائوتام بازتاب یافته که فروشگاه او در دهلی نو از ساری ها، لهناگاها و آنارکالی هایی با انواع مختلف این شیوه با استفاده از بلوک های چاپی سنتی پر شده است. مجموعه ای با همکاری دوتایی آشا گوپتا و گائوتام گوپتا که مادر و پسر هستند، این برند برای بیش از 25 چاپ گر بلوک پارچه ای از راجستان اشتغال ایجاد می کند. گائوتام این گونه توضیح می دهد “ما همچنین تیم بزرگی از خبرگان گلدوزی و قلاب بافی را داریم که برای ما کار می کنند. این صنعتگران نه تنها بی نظیر ترین طراحی ها را برای مجموعه های ما تولید می کنند ، بلکه ورودی های طراحی ما نیز در تکامل هنر آنها کمک می کنند. او شرح می دهد “آنچه ما در آخرین مجموعه مان انجام داده ایم، ادغام چاپ بلوک سانگانری با سایر هنرها و آزمایش و تجربه های جدید بر روی پارچه بوده است. به عنوان مثال ، در یک ساری بر روی پارچه ژرژت ابریشمی ، چاپ بلوک را با قلم کاری متعلق به آندرا پرادش ترکیب کرده ایم.”

در جیپور، مکانی که بیشتر این منسوجات چاپ بلوکی در آن به فروش می رسد ، حتی خانواده های اشرفی نیز برای حفظ این میراث به گروه فعالان پیوسته اند. دو طراح از خانواده های سلطنتی سابق متعلق به باریا واقع در نزدیکی آجمار و دانتا در بخش سیکار ایالت، اخیرا مجموعه های خود را در نمایشگاه Royal Fables به نمایش گذاشتند که در وادودارا برگزار شد. جایکیرتی سینگ از باریا، کسی که در فروشگاه های واقع در دهلی نو و همچنین جیپور ، بمبئی و ایندوره خرده فروشی می کند ، دارای یک مجموعه شامل 1000 بلوک چوبی است و در طی 20 سال گذشته در واحد خانه خود در جیپور مشغول ساختن پارچه های مد روز با چاپ های بلوکی است جایی که 35 صنعتگر را استخدام می کند. سینگ می گوید “من می خواهم این هنر بی نظیر متعلق به سرزمین مادری خود را حفظ کنم. من همچنین به پسران جوان آموزش می دهم تا این هنر علاقه آنها را جلب کرده و این صنایع دستی زنده بماند.”

ریچا راجیا لاکشمی از دانتا می گوید که سعی می کند کار خود را با سنت ها هماهنگ کند. راجیا لاکشمی می گوید “در ابتدا ، همانطور که چاپ بلوک روی پارچه سفید انجام می شد ، قطعات من نیز همه سفید هستند. من پارچه را رنگ نمی کنم – من رنگ را توسط بلوک ها اضافه می کنم. ” این طراح ادامه می دهد: “من بلوک های خودم را طراحی می کنم ، و در آن ها الگوهای سنتی را با نمونه های الهام گرفته از تصاویر قلعه ها و کاخ های هندی ترکیب می کنم.” بلوک های چاپ راجستانی، فقط یک نوع تزئینات نساجی به شمار نمی روند بلکه یک میراث فرهنگی است که باید برای آیندگان ترویج یافته و حفظ شود. خوشبختانه ، همانطور که طراحان نوآوری می کنند ، تقاضای لازم برای تولید محصولات چاپ دستی افزایش می یابد و مصرف کنندگان در سراسر دنیا نسبت به مهارت هنرمندان حساس تر می شوند ، به نظر می رسد چاپ گرهای بلوک سانگانر و باگرو همچنان الگوی بلوک زدن بر روی پارچه را برای سال های آینده حفظ خواهند کرد.