پیوندهای هند و اتحادیه اروپا، آغازی جدید
در ماه مه سال جاری، نشست سران هند و اتحادیه اروپا در قالب اولین نشست رهبران EU+27 (اتحادیه اروپا+27) برگزار شد که در آن نه تنها کمیسیون و شورای اروپا، بلکه 27 تن از سران کشورهای اروپایی نیز به صورت مجازی با نخست وزیر هند، نارندرا مودی به تعامل پرداختند، که به گفته ی آشوک ساجانهار، سفیر سابق هند، نمایانگر اهمیتی است که بروکسل برای مشارکت اتحادیه اروپا و هند احراز می دارد
شانزدهمین (16) اجلاس سران هند و اتحادیه اروپا (EU) که در 8 می 2021 در پورتو، واقع در کشور پرتغال برگزار شد، نقطه عطفی در سیاست خارجی هند به شمار می آمد. این نشست با اجلاس های قبلی هند و اتحادیه اروپا متفاوت بود چرا کهنارندرامودینخست وزیر هند،علاوه بر گفتگو با روسای شورای اروپا و کمیسیون اتحادیه اروپا،با رهبران تمامی 27 کشور عضو اتحادیه اروپا که 19 نفر از آنها در این نشست سخنرانی کردند نیز، تعامل داشت. این اولین اجلاس در قالب اتحادیه اروپا +27 به میزبانی اتحادیه اروپا همراه با هند است. اتحادیه اروپا در گذشته چنین تعاملی را فقط با ایالات متحده سازماندهی کرده است. در زمان ریاست پرتغال بر اتحادیه اروپا در سال 2000 بود که اولین نشست اتحادیه اروپا و هند برگزار شد. این تصمیم انگیزه قابل توجهی برای ایجاد و حفظ روابط دوجانبه ایجاد کرد. پانزده اجلاس پس از آن، تعامل اخیر،فراهم کننده ی جهت گیریهای تازه و جنبشی جدیددرراستای مشارکت دوجانبه بین هند و اتحادیه اروپا بود. هند و اتحادیه اروپا با به ترتیب 1.3 میلیارد و 450 میلیون جمعیت، بزرگترین فضاهای دموکراتیک در جهان به شمار می روند. آنها متحدان طبیعیبوده و منافع مشترکی در تضمین امنیت، رفاه و توسعه پایدار در یک دنیای چند قطبی دارند. اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری هند، دومین مقصد بزرگ صادرات هند و بزرگترین سرمایه گذار در هند است. پتانسیل این مشارکت بسیار زیاد برآورد شده است.
دستاوردهای بزرگ
بزرگترین دستاورد این اجلاس تصمیم برای از سرگیری مذاکرات برایبرقراری یک توافق تجاری متعادل، جاه طلبانه، جامع و همراه با منافع دوجانبه بود. همچنین توافق شد که مذاکرات در مورد یک توافقنامه حمایت از سرمایه گذاری مستقل و همچنینیک توافق جداگانه در مورد نشانه های جغرافیایی آغاز شود. این امر قرار است کهفرآیند مذاکرات را تسهیلبخشد زیرا قالب قبلیمذاکرات اندکی دست و پا گیر بود. برای موفقیتماموریت ابتکاری «ساخت هند» و تبدیل هند به یک مرکز تولید جهانی، ضروری است که هند به طور فعال با جهان تعامل داشته باشد. برای اتحادیه اروپا نیز، در مرحله پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، ضروری بود که گشودگی خود را به جهان نشان دهد. یک مطالعه در سال 2020 توسط پارلمان اروپا، مزایاییک معامله تجاری برای اتحادیه اروپا با هند را تا 8.5 میلیاردیورو (10.2 میلیارد دلار) نشان می دهد. مذاکرات برای ایجادیک توافقنامه تجارت و سرمایه گذاری دوجانبه در سال 2006 آغاز شد. مذاکرات در سال 2013 به دلیل مواضع دو طرف در مورد مسائل دسترسی به بازار کالاها و خدمات (برای خودرو و مشروبات الکلی از اتحادیه اروپا به هند) و مهاجرت موقت متخصصان ماهر از هند تا اتحادیه اروپا،مورد موافقت دو طرف قرار نگرفتند. در ژوئیه 2020، دو طرف تصمیم گرفتند تا یک گروه اداری ویژه برای شکستن اینسد ایجاد کنند. پیوش گویال، وزیراتحادیه بازرگانی هند و والدیس دامبروسکیس، کمیسر تجارت اتحادیه اروپا، در فوریه 2021 و بار دیگر در آوریل 2021 با یکدیگربه صورت مجازی دیدار کردند. این گفت و گوی سطح بالا در راستایکسب اطمینان از پیشرفت در مسائل دسترسی به بازار و نظارت بر مذاکرات الزامی شده است.

مشارکت اتصال
یکی دیگر از نتایج مهم این اجلاس، راهاندازی «مشارکت اتصال پایدار و جامع بود که بر تقویتاتصالات دیجیتال، انرژی، حملونقل و روابط مردمی متمرکز شده است که با حفظ و رعایت کامل قوانین بینالمللی، با هنجارهای بینالمللی مطابقت کرده و بر ارزش های مشترک دموکراسی، آزادی، حاکمیت قانون و احترام به تعهدات بین المللی تاکید می ورزد.» این مشارکت اصول اجتماعی، اقتصادی، مالی،پایداریآب و هوا و زیست محیطی را حفظ خواهد کرد. این مشارکت تقویت همکاری بین هند و اتحادیه اروپا را از طریق پروژههایی از جمله پروژههایی با کشورها و مناطق جهان سوم، به طور ویژه در آفریقا، آسیای مرکزی و هند و اقیانوسیه در نظر میگیرد.
مسایل پزشکی، چندجانبه گرایی و سایرنکات این اجلاس
هند و اتحادیه اروپا با آگاهی عمیق از اینکه این نشست ترکیبی در پسزمینه همهگیری کروناویروس برگزار میشود، متعهد شدند که با یکدیگر همکاری کنند تا برایپاسخگویی در برابر شرایط اضطراری بهداشت جهانیآمادگی بهتری داشته باشند. آنها توافق کردند که در زنجیره های تامینامکانات پزشکی انعطاف پذیر، واکسن ها، مواد فعال دارویی (API) و غیره همکاریهای لازم را حفظ کنند. در مورد ترویج چندجانبه گرایی که در چند سال اخیر شوک های متعددی را متحمل شده است، دو طرف توافق کردند که هماهنگی در زمینه حاکمیت اقتصادی جهانی، به ویژه در سازمان تجارت جهانی (WTO)، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و G20 را افزایش دهند. آنها تصمیم گرفتند گفت و گوی مقامات ارشد هند و اتحادیه اروپا را برای تعمیق همکاری های دوجانبه در مورد موضوعات مربوط به سازمان تجارت جهانی (WTO)تحت نظارت گفتگوهای سطح بالا در مورد تجارت و سرمایه گذاری راه اندازی کنند. تصمیمات برای تقویت همکاری در زمینههای فضا، حملونقل، تحول دیجیتال، هوش مصنوعی (AI)، محاسبات کوانتومی و با عملکرد بالا، 5 جی، حفاظت از دادههای شخصی و حریم خصوصی، راهحلهایمرتبط با حکومت الکترونیک، مبادلات فردی در آموزش، پژوهش و تحقیقات، علم و فناوری، و فعالیت هایحرفه ای در زمینه هایی مانند فناوری اطلاعات، محیط زیست، آب و هوا، مراقبت های بهداشتی، تجارت و گردشگری توسط رهبران پذیرفته شد.
در امور بینالملل، هر دو طرف تعهد خود را نسبت به فضای آزاد، باز، فراگیر و مبتنی بر قوانین هند-اقیانوس آرام، مبتنی بر احترام به تمامیت ارضی و حق حاکمیت، دموکراسی و حاکمیت قانون، شفافیت، آزادی دریانوردی و پرواز بر فراز، تجارت قانونی بلامانع، و حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، مطابق با قوانین بین المللی، از جمله کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد قوانین مربوط به امور دریایی (UNCLOS) تایید کردند. این کاملا مطابق با دیدگاه هند در مورد موضوعات اقیانوس هند و اقیانوس آرام است که توسط نخست وزیر مودی در گفتگوی شانگری-لا در سال 2018 بیان شد.با توجه به بیانیه اخیر اتحادیه اروپا در مورد استراتژی هند و اقیانوس آرام،هر دو طرف بر تقویت همکاری های خود در این زمینه توافق کردند. اتحادیه اروپا از طرح خلاقانههند با موضوعاقیانوس هند – اقیانوس آرام ، که برای ارتقای هماهنگی و همکاری بین المللی در منطقه هند و اقیانوس آرام طراحی شده است، قدردانی کرد.

هر دو طرف بر عزم خود برای تقویت همکاری در زمینه ایجاد و حفظ امنیت بینالمللی، از جمله در زمینه منع اشاعه و خلع سلاح، مقابله با تروریسم، مبارزه با افراطگرایی،و افراطگرایی خشونتآمیز و موضوعات مربوط به امنیت دریایی و سایبری و همچنین در مورد دیگر تهدیدات از طریق رایزنیهای منظم تاکید کردند. آنها بر حمایت کامل خود از فضای سایبری باز، آزاد، باثبات و امن تاکیدورزیده، تروریسم را به شدت محکوم کرده و تاکید کردند که بسیار مهم است که عاملان خشونت و تروریسم به دست عدالت سپرده شوند. تغییرات آب و هوایی، از دست دادن تنوع زیستی و آلودگی از دیگر چالشهایحایز اهمیتی بودند که رهبران خود را متعهد به مقابله با آن کردند. آنها بر اهمیت دستیابی به اهداف توافقنامه پاریس، از جمله تقویت کاهش تغییرات آب و هوا و همچنین سازگاری و انعطاف پذیری در برابر تأثیرات تغییرات آب و هوایی، ارائه ابزارهای اجرایی، از جمله تأمین مالی، تأکید کردند. اعتبار ابتکار برگزاری اجلاس سران در قالب اتحادیه اروپا + 27 ، به ریاست پرتغال اتحادیه اروپا می رسد. آنتونیو کاستا، نخست وزیر پرتغال، با در دست داشتن همزمان پاسپورت پرتغالی و کارت OCI هندی (شهروند خارج از کشور هند) در دو دست خود، بر وجود احساسات گرم خود نسبت به هند تأکید کرد. از طریق این اجلاس، هند و اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند تعامل خود را در راستای ارتقای صلح، امنیت و رفاه در کشورهای خود و همچنیندر سراسر جهان افزایش دهند. این اجلاس را می توان آغاز تازه ای دانست که نوید می دهد هند و اتحادیه اروپا را در سال های آینده به مواضع بالاتری برساند.